Suwerenność czy „sędziokracja”? Raport w sprawie sporu o niezawisłość i bezstronność polskich sędziów

Konstytucja skorygowała jednak kilka kwestii ustrojowych dotyczących obu segmentów władzy sądowniczej, sądów i trybunałów. M. in. ustabilizowała prawo do sądu, skatalogowała gwarancje niezawisłości sędziowskiej, rozdzieliła zakresy jurysdykcji sądów powszechnych, Sądu Najwyższego i sądów administracyjnych oraz wprowadziła regułę co najmniej dwuinstancyjnego postępowania sądowego. Z kolei w odniesieniu do Trybunału Konstytucyjnego ewidentnie wzmocniono jego niezależność ustrojową i zagwarantowano niezawisłość jego sędziów, wprowadzono walor ostateczności i powszechnej mocy obowiązującej jego orzeczeń, rozszerzono zakres kognicji o prawo międzynarodowe i formułę pytań prawnych sądów, kierowanych do Trybunału. Ale zarazem pozostawiono regułę monopolu Sejmu w zakresie wybierania sędziów TK, on zaś został pozbawiony kompetencji do ustalania powszechnie obowiązującej wykładni ustaw. Wreszcie pewne korekty konstytucyjne dotyczyły także Krajowej Rady Sądownictwa, jako strażnika niezależności sądów i niezawisłości sędziów, istniejącej od 1989 r. i immanentnie związanej z władzą sądowniczą, ale nienależącą do jej struktur.