„Sprawiedliwość jako taka stanowi wartość uniwersalną, którą człowiek może rozpoznać za pomocą swej rozumnej natury, w sposób spontaniczny, podobnie jak człowiek potrafi rozróżniać dobro od zła. Ludzie wierzący w Boga uznają, że sprawiedliwość, podobnie jak inne najwyższe wartości, a mianowicie: prawda, dobro i piękno, mają swoje ostateczne uzasadnienie i źródło w Bogu. Natomiast – jak głosi preambuła do Konstytucji RP – ludzie, którzy nie podzielają tej wiary, wywodzą te uniwersalne wartości z innych źródeł. W Konstytucji RP znajdujemy zatem potwierdzenie, że sprawiedliwość (obok prawdy, dobra i piękna) jest wartością uniwersalną, niezależnie od tego, jakie wskażemy jej ostateczne źródło i uzasadnienie.”

Fragment tekstu dr hab. Jadwigi Potrzeszcz, do którego lektury zapraszamy w naszej bibliotece tekstów lub TUTAJ.

„Decyzja Roe v.Wade nie została oczywiście podjęta w próżni społecznej, lecz na fali rewolty kulturowej, w której centrum stała radykalna teoria „emancypacji” z wszelkich ograniczeń instytucjonalnych i moralnych, krępujących jednostkowe wybory. W rezultacie kultura aborcyjna stała się elementem mainstreamu politycznego, a sama aborcja została strywializowana jako nic nieznaczący zabieg będący wyłącznie decyzją kobiety z olbrzymim przemysłem aborcyjnym obsługującym i podsycającym to przekonanie. Aborcja stała się jednym z najważniejszych narzędzi, obok coraz bardziej agresywnego promowania ideologii gender i homoseksualnej kultury i instytucji ją zabezpieczających liberalno-lewicowej inżynierii społecznej, a dziecko zaczęto traktować, podobnie jak małżeństwo, wyłącznie w perspektywie spełnienia utylitarnych potrzeb indywidualnych.”

Fragment tekstu prof. dr hab. Andrzeja Bryka, dostępnego do lektury w naszej bibliotece tekstów oraz TUTAJ.

Zapraszamy do lektury!

Potrzeba głębokiej reformy wymiaru sprawiedliwości obecna była w Polsce od lat. Przeprowadzane przez lata badania opinii publicznej wykazywały i wykazują, że zmian takich oczekiwało ponad osiemdziesiąt procent Polaków. Zauważyć trzeba, że pomimo istnienia woli politycznej do przeprowadzenia zmian – w trakcie prac ścierały się, podkreślić trzeba w konstruktywnym dialogu, różne propozycje rozwiązań szczegółowych. Uwzględniono także szereg uwaga zgłaszanych w toku prac przez opozycję zarówno parlamentarną, jak też pozaparlamentarną. Mimo tego przeprowadzone w 2017 r. zmiany dotyczące Krajowej Rady Sądownictwa i Sądu Najwyższego spotkały się z krytyką ze strony niektórych środowisk, w tym tych, które same mówiły o potrzebie głębokich reform w wymiarze sprawiedliwości. Przedstawiane zarzuty skupiały się wokół domniemanego naruszenia równowagi władz. Owszem podzielić trzeba pogląd, że zbyt mała niezależność sądów może podkopać fundamenty trójpodziału władzy, ale zbyt dużo niezależności może naruszyć podstawy demokracji. Tymczasem w polskim porządku ustrojowym zasada demokracji została uznana przez Trybunał Konstytucyjny za jedną z zasad określającą tożsamość konstytucyjnej. Stąd też państwie demokratycznym należy wciąż poszukiwać w tej kwestii „złotego środka” i dbać o zachowanie w tym względzie równowagi, unikając rozwiązań skrajnych.

Fragment tekstu dr hab. Bogumiła Szmulika, który znajdziecie Państwo w naszej Bibliotece lub TUTAJ.

Zapraszamy do lektury!

O ile odpowiedź na pytanie, gdzie reparacje wojenne znajdują swe źródło, jest jednoznaczna – stanowią odpowiedź na bezprawie międzynarodowe, jakim jest wojna, i są ogólnie uznaną zasadą prawa międzynarodowego, o tyle problem powstaje w odpowiedzi na pytanie, czy dla możliwości zrealizowania reparacji wojennych konieczne jest skonkretyzowanie roszczenia w traktacie pokoju (za czym w doktrynie opowiadają się np. H. Kelsen, P. Guggenheim), czy też już samo bezprawie wojny statuuje obowiązek odszkodowania, co z kolei bezpośrednio upoważnia poszkodowane państwo do samodzielnych działań służących zaspokojeniu roszczeń, z pominięciem jakiegokolwiek aktu prawnego (jak uważają np. E. Kaufmann czy W. Grewe).

Fragment tekstu dr hab. Mariusza Muszyńskiego, który znajdziecie Państwo w naszej Bibliotece lub TUTAJ.

Zapraszamy do lektury!

Kwestią kluczową dla wyjaśnienia, czym są stany nadzwyczajne, jest zdefiniowanie pojęcia „szczególnych zagrożeń”, uzasadniających wprowadzenie stanów o których mowa. Sytuacja, w której zwykłe konstytucyjne środki będą niewystarczające, oznaczać powinna wyjątkowość wyzwań, którym nie są w stanie sprostać konwencjonalne środki sprawdzające się w sytuacji braku tych zagrożeń. Zagrożenia, o których mowa, winny mieć charakter obiektywny, tj. nie opierać się jedynie na subiektywnym odczuciu czy ocenie podmiotów odpowiedzialnych za zaprowadzenie tych stanów.

Fragment tekstu P. Bała, który znajdziecie Państwo w naszej Bibliotece. Zapraszamy do lektury.

Zasadniczym kryterium rozróżniania funkcji norm prawnych, w demokratycznym państwie prawnym, jest ich umiejscowienie w hierarchicznym systemie źródeł prawa. Dogmatycznoprawną podstawą do wprowadzenia takiego rozróżnienia są przepisy Rozdziału III Konstytucji RP, które statuują obowiązującą w polskim porządku prawnym hierarchiczność źródeł prawa. Formalną konsekwencją przyjęcia takiej struktury źródeł prawa jest przyjęcie, że normy prawne umiejscowione wyżej w hierarchii determinują treść norm prawnych ulokowanych niżej.

Fragment tekstu J. Dorosza-Kruczyńskiego, który znajdziecie Państwo w naszej Bibliotece. Zapraszamy do lektury.

Konstytucjonalizm jawi się, podobnie jak rzeczywistość, której jest składnikiem, jako skomplikowane zjawisko, pojawiające się wskutek społecznego zapotrzebowania i zmieniające swój kształt wraz z przemianami sposobu życia ludzkości. Sensu largissimo konstytucjonalność towarzyszy jej od początków zorganizowanego bytowania rodzaju ludzkiego, bo przecież w materialnym rozumieniu terminu konstytucja jest w gruncie rzeczy tożsama z ustrojem politycznym, niezbędnym dla każdego ukonstytuowanego skupiska mężczyzn i kobiet, w którym muszą obowiązywać jakieś reguły, gdyż w przeciwnym przypadku jakiekolwiek publiczne współżycie byłoby niemożliwe.

Fragment tekstu prof. Artura Ławniczaka, który znajdziecie Państwo w naszej Bibliotece. Zapraszamy do lektury.

Prawne ujęcie państwa in statu nascendi stało się wyzwaniem dla doktryny prawa publicznego międzynarodowego i wewnętrznego.Ujęcie relacji narodu do państwa stało się problemem dla wszystkich konstytucji nowoczesnego państwa polskiego. W niniejszym szkicu spróbujemy odpowiedzieć na pytanie jak z tym problemem poradziła sobie
obowiązująca Konstytucja RP na tle poprzednich prób ustrojowych niepodległego państwa: konstytucji z 1921 i 1935 r.

Fragment tekstu dr. Jędrzeja Pliszki, który znajdziecie Państwo w naszej Bibliotece. Zapraszamy do lektury.

W roku akademickim 1946/1947 na wydziałach prawa naszych uniwersytetów został wprowadzony jako obowiązujący nowy przedmiot pod nazwą Ustrój Związku Radzieckiego. Jednocześnie w Łodzi powstała pierwsza katedra tego przedmiotu, przeniesiona następnie do Warszawy. Wprowadzenie wykładu uniwersyteckiego Ustroju Związku Radzieckiego, tj. wykładu radzieckiego prawa państwowego było nie tylko celowe, ale i konieczne. Wykład ten dotyczy bowiem pierwszego w historii państwa typu socjalistycznego, państwa, które znajduje się na wyższym szczeblu rozwoju aniżeli wszystkie inne państwa obozu socjalistycznego. W Związku Radzieckim zakłada się obecnie fundamenty komunizmu, podczas gdy demokracje ludowe tworzą dopiero podstawy socjalizmu.

Fragment tekstu dr. Michała Sadłowskiego który znajdziecie Państwo w naszej Bibliotece. Zapraszamy do lektury.

Obecnie udział czynnika społecznego w sprawowaniu sprawiedliwości przejawia się przede wszystkim w udziale ławników w wykonywaniu tegoż wymiaru. We współczesnej doktrynie prawa konstytucyjnego nie jest w sposób jednoznaczny rozstrzygnięte, czy regulacja z art. 182 Konstytucji RP posiada walor zasady ustrojowej, czy raczej stanowi jedynie normę upoważniającą do uchwalenia stosownych przepisów dla ustawodawcy. Dyskusja o tym, czy udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości jest obligatoryjny, czy też jest to jedynie przyzwolenie dla prawodawcy na introdukcję mechanizmów prawnych, zezwalających czynnikowi społecznemu na tego rodzaju udział w wymiarze sprawiedliwości.

Fragment tekstu Mateusza Rojewskiego, który znajdziecie Państwo w naszej Bibliotece. Zapraszamy do lektury.